Cando cheguei non tiña ollos.
Nacera nunha mañá orballada e donda, moles as follas daquel outono mediado baixo os pasos, a penas cinco anos atrás. Naquela Compostela inesquecible de recén casados, pintura fresca aínda nas paredes e cóxegas nos pés rindo entre as mantas. Chamámolo, gordecho, todo ollos, ollos de metal azul, Adrián. Adrián. Onde vai o Adrián. Comérono os lobos. Cando cheguei non tiña ollos. Non tiña ollos e non entrei, non prendín a luz, non pechei as pálpebras, non pingotearon bágoas. Vai o gato e recíbeo cheirando a súa atmosfera tépeda e doce de recén, cabréase, miaña ciumento e lisca xogar cun escarpín. Ela e máis eu riramos ben, entre as mantas daquela primeira noite, co ruín do gato, namentres o cativo durmía coma un bendito no berce a carón de nós; a carón, sobre todo, dela, que non deixaba de axexalo a cada intre, se respira ben ou encora, se salouca ou soña. Qué vai soñar. Soña cos anxos, hom. Soñará. Comérono os lobos que ouvean, xa ouveaban daquela. Bicoume, biqueina, aquelas nosas noites primeiras, guapa coma nunca, rutilante, feiticeira, riseiros os ollos e leda, leda. Adrián. Coidado cos lobos. Non entrei.
Tiña sangue cando cheguei, sangue negro da noite, do luar avesedo nun fanal de nubes voantes, rápidas no noxento ceo negro sen estrelas e na man de prata entre os dedos, así coma un paxaro…
Afanosamente ela cosía todo o día, na sala, ignorando a tele prendida; eu voltaba do traballo derreado na bocanoite, asubiando polos chanzos arriba. O gato espertaba no cestón de vimbio, abría un ollo, chiscaba o outro espreguizándose e bulía á porta cun trotiño simpático e tangueiro, ó son dos pasos e a canción miña nos beizos, contaba ela, coma unha chispa. Miañaba saudoso ata que abría a porta, fregaba a orella contra os baixos do meu pantalón decote pingando e liscaba de novo ó cesto a monear e facer que durmía, un ollo pechado e o outro a medio abrir. Alí quedaba. Cos días xa acompañaba o sono do Adrián no berce que lle instalaramos no salón, canda a nai costureira, canda a tele moumeira, canda a xanela que uns días acariñaba os seus choros escasos cun sol perplexo xa de inverno, os máis co repicar grave da choiva fóra, espremida dun ceo de rocha. Do berce do salón ó da nosa habitación, moi calados ó movernos entre as sabas arremuiñadas. Parece mentira que non tivese ollos cando cheguei e o vin en pé sobre a cama, irto, inmóbil, enchoupado en sangue negro, e na man de prata entre os dedos parecían un paxaro… de prata…
Na casa que aínda nin po axuntaba, recentemente levantada e aberta, todo era vida e algarabía, algazara de pranto dos curmáns pequerrechos que arramplaban os moi trastes con todo, dementes, dos que fuxía o mico que se acochaba debaixo do sofá (rosmón); festexo de veciños que petaban á porta e agasallaban bombóns que logo papaban eles; rebumbio de mulleres, de tíos, de avoas a concluír parecidos: cravadiño ó pai, cuspidiño á nai, guapiño coma o meu defunto, calado coma ningún. Rara era a vez que abría os ollos transparentes ou prateados coma medalla de santo, e cando o facía miraba como sen mirar, fixo; diríase que tras dos ollos espellados dun azul matinal durmía aínda alleo a todo. Entón todos moito se admiraban. Qué ollos; nin do pai, nin da nai, nin do defunto, nin de ninguén. Os ollos de Adrián. Xa lle cambiarán, hanlle mudar coma a cor do pelo, que tamén lle pasou ó pai cando era do seu tempo. Os ollos de Adrián, que non estaban nas concas cando cheguei e gurrei coa porta do seu cuarto, xa calara e non entrei, non prendín a luz, non pechei as pálpebras, non pingotearon bágoas. Moi calado era, nin co barullo duns e outras acordaba, só cando a casa quedaba en silencio e besbexaban unicamente ben o parte, ben nó-los dous, replicaba, rillote, pola teta. Con choros reivindicativos pero suaves, chío de pito, andoriña no niño.
O médico amigo espetóunolo e non llo cremos. Ela chorou. Eu calei. Peso, catro e medio. Medrar, vai medrando. Comer, vai comendo. Vacinas, tódalas pertinentes. Malformacións, síntomas de atraso… Pero non llo cremos, non llo quixemos crer. Non amosa resposta a estímulo visual ningún, a estímulos auditivos tampouco; só o tempo descartará a posibilidade de autismo, se cadra é xordo. Ser, é cego. Lobos, lobos, lobos. Non entrei.
Entanto Adrián foi medrando finou unha avoa, morreu o gato, gañou un presidente. Loiro coma un sol, o cabelo nunca lle cambiou, que o tiña crecho de anxo, como tampouco lle mudaron os ollos, que aínda azularon máis coma lúas, traspasaban a alma de azul. De cativo a neno, tomando forma de homiño e sacando a cara da nai, pero cando ó pranto indefenso habían de sucedelo as palabras primeiras, balbucintes promesas, co silencio aniñou na boca de Adrián a serpe. Pra cando era de encetar a escola, nin falaba, nin escoitaba, aínda que si oía. Pero finalmente, non vía. A nai cosía día e noite na sala, indiferente á tele prendida, deixando os ollos entre fíos e tesoiras; eu chegaba derreado na bocanoite, rubía os chanzos calado, recuaba chanzos abaixo máis calado aínda. Outra caña, e outra. Un whisky. Non tiña ollos cando cheguei e non entrei, lobos, Adrián, oíno berrar, ela non, entón corrín ó baño, afuciñei na taza cos fígados na gorxa, afuciñei na taza cos fígados na gorxa, afuciñei na taza cos fígados na gorxa.
Adrián, catro anos, a penas cinco, bos días: eu escapaba cedo coa alba; a media mañá a nai erguíao, vestíao, dáballe o almorzo. Así que ela sentaba a coser, el sentaba no chan, en crequenas no centro da sala, canda a xanela onde tivera o berce no que xa non cabía. Non ía á escola, acordaramos mandalo a un centro de educación especial pra invidentes á conta de cinco. Adrián recortaba. A nai discorréralle un pasatempo que el gozaba: hora tras hora ela cosía e el, que aprender aprendía rápido, que tiña os dedos pequenos e áxiles ademais de moi brancos, espelido que era que antes de falarlle xa te iluminaba cos ollos que non tiña cando cheguei aquela noite e non entrei, e ás apalpadelas memorizara a casa enteira, recortaba cunhas tesoiras romas de neno, sen gume nin peteiro, e tiraba das follas dos xornais e revistas vellas miniaturas absurdas de cego. Moi serio, moi dentro de si, a testa ben alta e mirando pra dentro, mirando cos dedos, recortaba fragmentos profusos e abruptos de papel. Sempre no centro da sala, estarricado ou sentado na alfombra, sempre naquel curruncho adobiado polo sol que esgazaba as nubes acuosas no inverno, agarimado polo sol suorento no verán. Lobos, Adrián. Ela miraba pra o fillo e caía na conta: marchaba o sol entre as nubes ou devecía detrás do horizonte, tralos edificios baixos do barrio: entón Adrián paraba quieto, detíñase e estático, á estantía coa cabeza moi alta e os ollos moi abertos. Adrián, ¿non cortas? Voltaba o sol quente, cintilaba nas crechas loiras, palidecía nos ollos metálicos infinitos: Adrián, moi mudo, recortaba de novo. Condensado todo el no papel, percutía as tesoiras minúsculas coas mans de boneco e elucubraba formas, refugando unhas figuras e escollendo outras logo de repasalas coas xemas resabidas, misterioso criterio impenetrable, que escrupulosamente gardaba nunha súa caixa de puros que fumaramos na voda. El durmía, ela contaba, ela amosaba cousos de papel absurdo que el cortaba, eu atendía aguantando as ganas de mexar e deitarme e durmir e mexar outra vez un whisky, dous, dobre.
Tiña sangue cando cheguei, sangue negro da noite na faciana de anxo sen ollos, sangue negro nas mans a escorregar no luar avesedo, en pé sobre a cama nun fanal de nubes voantes rápidas no noxento ceo negro sen estrelas irto, inmóbil, tiña sangue e non entrei, calara por fin, os ollos non estaban, os ollos de Adrián, non prendín a luz, non pechei as pálpebras, non pingotearon bágoas, Adrián, oíno berrar, ela non, entón corrín ó baño cos fígados, whisky, na gorxa, lobos, lobos, lobos, non entrei e na man de prata entre os dedos, recordaban a un paxaro de prata morto, penduraban…
Adrián, catro anos, a penas cinco, boas noites: Adrián recortaba no sol, atento e oufano, coas tesoiras inofensivas; ela cosía, fíos e tesoiras adultas, agullas; eu chegaba na bocanoite sen ganas de escoitala, toda admirada: pouco a pouco as figuras gañaban forma. Se ó primeiro eran absurdas, amorfas, intricadas, espiñentas, improbables, afiadas, agora eran suaves, de bordes nidios e redondeados, evoluíndo cara unha sinuosa perfección circular. Día tras día o neno enchía de siluetas a caixa coa que durmía baixo a almofada.
Agora si, quero esquecer aquela noite que tan ben lembro. Rubindo os chanzos a gargalladas incontables, un whisky, dous, dobre, atoutiñando pola parede arriba, sentino. Sentín pronunciar a berros a palabra na voz nunca escoitada e tirei de chaves, do peto, trabuqueime na pechadura, din con ela, el berraba, berraba, berraba; perseguín a voz polo corredor a escuras sen acertar coa chave da luz, atoutiñando pola parede adiante coa palabra animal na voz estraña, nunca sentida do neno nos miolos, na gorxa o fígado, whisky, proclamaba a palabra unha vez e outra e outra vez: ¡Sol! ¡Sol! ¡Sol! ¡¡Sol!! Chegando, ela non espertara, válium, un, dous, dobre. Gurrei coa porta do cuarto no que xa calara a voz do neno cego, abrín pero non entrei. ¡Adrián! Pero el xa virara a cara a min. Alí estaba a lúa chea na xanela aberta, a cortina ondulante; alí ficaba Adrián en pé.
Na man de prata entre os dedos penduraban manchadas as tesoiras da nai, de sangue; na cara as concas dos ollos arrincados os ollos, rebentados.
Na outra man, grisallo e cheo de letras, perfectamente recortado, admirablemente redondo, o anaco de papel.
Non entrei, corrín ó baño.
Antonio Nogueira
Cicloxénese Expresiva 